Rechtvaardigheid is mensenwerk

Wat bereikten we in 2015/16 met jouw hulp?

Jij steunt ons werk of wilt meer weten over wat we doen. Wij vertellen je graag wat we in 2015/16 deden om ons doel te bereiken: een rechtvaardige wereld zonder armoede. Wil je ons complete (Engelstalige) jaarverslag lezen of onze financiën bekijken? Download dan ons Annual Report 2015/16 of onze Annual Accounts 2015/16. Informatie over al onze projecten vind je in onze database Atlas.

Hieronder lees je per thema wat we deden en bereikten.

Onze thema’s:
> Macht en geld
> Voedsel, land en water
> Vrede en veiligheid
> Vrouwen beschikken over hun eigen leven
> Jongeren doen volop mee
> Noodhulp

Rijken steeds rijker

In januari 2016 kwamen de rijken en machtigen van de wereld bijeen in Davos, tijdens het World Economic Forum. Dé plek om ons rapport te lanceren, waaruit blijkt dat 62 mensen net zoveel verdienen als 3,6 miljard armste mensen samen. Het rapport bracht een kleine schokgolf teweeg en kreeg veel media-aandacht: vergeleken met 2010 was de armste helft van de wereldbevolking er 38% op achteruitgegaan!

Een eerlijker belastingsysteem

Belastingen zijn een belangrijk wapen tegen ongelijkheid. Tenminste, als iedereen zijn eerlijke deel betaalt. En als de opbrengsten ook ten goede komen aan de armen.

Zoals je weet, is dat vaak niet het geval. Multinationals die in ontwikkelingslanden geld verdienen, betalen daar nauwelijks belasting. Ze sluizen hun winsten naar belastingparadijzen. Met dat geld zouden overheden scholen, ziekenhuizen en wegen kunnen financieren. Oxfam Novib voerde in 2015/16 opnieuw internationaal campagne voor een eerlijk belastingsysteem. Dat vergt een lange adem en geduldig lobbywerk, want de weerstand is groot. Maar we vinden steeds meer gehoor bij politici en burgers, ook in Nederland en Europa.

Ook maakten we het in 2015/16 makkelijker voor onze partners om invloed uit te oefenen op het belastingbeleid van hun overheid. Bijvoorbeeld met onze nieuwe tool Fair Tax Monitor. Hierin zie je in één oogopslag hoe een land het doet. Op zes punten kun je landen met elkaar vergelijken. En omdat onze onderzoeksmethode te downloaden is, kan elke burger of organisatie het belastingbeleid in zijn eigen land onder de loep nemen.

Florence: 'we hebben plichten én rechten'

Transparantie in TUnesië

284 gemeenten in Tunesië publiceerden in 2015/16, dankzij de campagne van onze partner Bawsala, informatie over hun begroting.

Zo krijgen burgers inzicht in het financiële reilen en zeilen van hun bestuurders. En kunnen ze daar invloed op uitoefenen.

Beter klimaatbeleid door bankwijzer

Via de Eerlijke Bank- of Verzekeringswijzer kun jij jouw bank, verzekeraar of pensioenfonds aanspreken op foute investeringen. In vervuilende kolen of wapenhandel bijvoorbeeld. Of je kunt ze een complimentje geven als ze het goed doen. In 2015 lanceerden we de achtste Fair Finance Guide, het internationale zusje van de Eerlijke Bankwijzer, in Duitsland.

In 2015/16 bezochten ruim 400.000 mensen deze websites, debatteerden politici over onze onderzoeken en kwamen 27.000 mensen in actie. Het gevolg: tal van banken, van de ING in Nederland tot BNP Paribas in Frankrijk en de Zweedse Handelsbanken, verbeterden banken hun klimaatbeleid. Ook stopten ze met het financieren van landjepik, olieboringen bij de Noordpool, voedselspeculatie en schendingen van arbeidsrechten.

Een Eigen bedrijf

De moord op Berta

Berta Cáceres werd in maart 2016 vermoord, omdat ze opkwam voor de landrechten van haar Lenca-volk in Honduras. Berta was lid van onze partner COPINH, en een van de vele landrechtenactivisten die haar moedige strijd met de dood moest bekopen. Samen met andere organisaties en onze supporters kwamen we onmiddellijk in actie. We eisten met succes dat investeerders - zoals de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO - zich terugtrokken uit het omstreden damproject waartegen Berta protesteerde.

Landrechten voor voedselzekerheid

In Niger gingen we een bijzondere samenwerking aan met imams. Zij promoten nu in hun gemeenschappen het recht van vrouwen op landbezit.

Want vooral vrouwen worden heel moeilijk erkend als eigenaar van hun land.

Baas over eigen zaden

in actie tegen klimaatverandering

Wereldwijd kwam Oxfam Novib in actie tegen de gevolgen van klimaatverandering. Duizenden mensen liepen mee in de Klimaatparade in Amsterdam en steunden onze klimaatcampagne op festivals als Lowlands en Pinkpop. We lobbyden voor sterke maatregelen op de klimaattop in Parijs.

De kracht van kleine boeren

7 MILJOEN MENSEN IN 19 AFRIKAANSE LANDEN ZAGEN DE VIDEO VAN ONZE WOMEN FOOD CLIMATE-CAMPAGNE.

Oorlogen en conflicten joegen in 2015 meer mensen dan ooit op de vlucht: 65 miljoen. Bloedig geweld verwoest huizen en levens, maar ook het bestaan van mensen. Hun akkers, vee, bedrijfjes… Zo kunnen ze zichzelf nooit uit de armoede helpen. Oxfam Novib is actief in de ergste conflictgebieden. We geven noodhulp én we werken hard aan vrede en wederopbouw. Vooral vrouwen spelen een belangrijke rol in onze vredesprojecten.

12.500 MENSEN UIT BURUNDI, CONGO EN RWANDA PRAATTEN IN 2015/16 OVER EEN ‘ROUTE NAAR VREDE‘, GEHOLPEN DOOR ONZE PARTNERS.

Bijzonder, in een regio die al jarenlang zucht onder gewelddadige conflicten. Mensen krijgen meer begrip voor elkaar. En voor de werkelijke oorzaken, zoals strijd om landrechten of slecht bestuur. Samen bedenken ze oplossingen en voeren die uit in hun eigen wijk of dorp.

STop wapenhandel

Een belangrijke aanjager van conflicten is de wapenhandel. In Jemen bijvoorbeeld, waar zich een van de ergste, vergeten menselijke tragedies voltrekt. Ook Nederlandse bedrijven zijn betrokken bij wapenleveranties aan de strijdende partijen, toonden Oxfam Novib en Stop Wapenhandel aan in november 2015. In maart 2016 boekten we een succesje: de Tweede Kamer nam een motie aan die wapenexport naar Saoedi-Arabië verbiedt.

Duurzame vrede

In Kachin, het noorden van Myanmar zijn bijna 100.000 mensen uit hun dorpen verjaagd. Vooral etnische minderheden worden bloedig vervolgd. In dit conflictgebied leidt Oxfam Novib een grote coalitie voor duurzame vrede. Dankzij ons World Citizens Panel (WCP, zie verderop) kunnen we het effect van ons werk in Kachin goed meten. WCP onderzocht de beginsituatie en vroeg mensen wat ze het hardst nodig hebben. Invloed op het vredesproces, was het antwoord. En gelijke kansen op ontwikkeling - vooral voor vrouwen.

31.000 VLUCHTELINGEN DIE DIT GEWELD ZIJN ONTVLUCHT, KREGEN NOODHULP VAN OXFAM NOVIB.

Ook de dorpen waarin ze gastvrij werden ontvangen, konden rekenen op onze steun.

Verkrachting als oorlogswapen

De bijnaam van Oost-Congo is Rape Capital of the World. Muhosa Aline weet wat dit betekent. Drie jaar geleden werd ze zwanger van haar verkrachter.

‘Ik wist wel dat het fout was wat ze deden. Maar niet dat het een misdaad was. Ik ging niet eens naar het ziekenhuis.’ Muhosa werd opgevangen door Oxfam Novib-partner AVUDS. ‘Zij leerden me wat je moet doen als je verkracht bent. En wat mijn rechten zijn. Ik ben alsnog naar de politie gegaan. Maar de dader heb ik nooit meer gezien.’

AVUDS geeft de vrouwen wat geld voor vee of een eigen bedrijfje. Ook brengt ze vrouwen van verschillende stammen samen. Zij helpen elkaar als ze ziek of zwanger zijn. Of als hun bedrijfje een kleine investering nodig heeft.

Het lijkt te gek voor woorden, maar in onze 21e eeuw is geweld tegen vrouwen nog steeds ‘gewoon‘. In Bangladesh bijvoorbeeld heeft 80% van alle vrouwen en meisjes ervaring met seksueel geweld. De helft van de Tunesische vrouwen is wel eens in het openbaar lastiggevallen - in 75% van de gevallen ging het om seksueel geweld.

262.350 vrouwen en mannen leerden in 2015 van onze partners dat geweld tegen vrouwen onacceptabel is. En dat vrouwen het recht hebben om over hun eigen lichaam te beslissen.

Luister naar vrouwen

Oxfam Novib verzet zich tegen de sociale normen die vrouwen als ‘minder waard‘ beschouwen. In Bangladesh bereikten we 500.000 mensen via de populaire pot songs, theatershows en dramaseries op tv. Onze partners gingen intussen de wijken en scholen in. Ze praatten met leraren, ouders, jongens en meisjes, politieagenten en politici. Hun boodschap: ‘Geef meisjes niet de schuld. Luister naar ze. Vertrouw ze en steun ze.’ Ruim 3.000 ouders vertelden dat ze door de campagne van mening veranderd waren: seksueel geweld is níet normaal.

nigeriaanse vrouwen in de politiek

Kindhuwelijken in Niger

Het resultaat:

188 kindhuwelijken werden door de gemeenschappen zelf voorkomen.

In nog eens 39 gevallen greep de overheid in om een kindhuwelijk te stoppen.

Er zijn meer jongeren dan ooit. Van elke zes wereldburgers is er één tussen 15 en 24 jaar. Ze hebben de wereld veel te bieden: energie, creativiteit, talenten. Maar veel jongeren zijn werkloos: in Afrika 60%! Ze mogen niet meebeslissen. Hun (seksuele) rechten worden vaak ontkend.

Oxfam Novib wil dat veranderen. Als we armoede en ongelijkheid willen bestrijden, hebben we gezonde, goed opgeleide jongeren nodig die volop meedoen in de maatschappij.

1.142.700 jongeren kregen voorlichting over seksualiteit en gezondheid via scholen, telefonische hulplijnen, sms-berichten en internet.

We betrekken ouders, leerkrachten, lokale en religieuze leiders bij onze projecten. In populaire tv-series laten we meisjes zien wat hun (seksuele) rechten zijn. En we maken ons sterk voor makkelijk verkrijgbare voorbehoedsmiddelen zoals vrouwencondooms.

Wat jongeren willen

In 2015 hielpen we jongerenorganisaties via de methode van ons World Citizens Panel te onderzoeken wat voor jongeren in hun land topprioriteit heeft. Werk? Gelijke rechten? De uitkomst was de basis voor ons - gezamenlijke - programma. Zoals Young@Heart in Vietnam Oeganda.

Jongeren zijn onze nieuwe leiders

In My Rights My Voice werkten we vier jaar lang samen met jongeren uit acht landen. Aan beter onderwijs. Seksuele rechten en gezondheid. En aan politieke invloed. Ousmane Maiga (23) uit Mali is er razend enthousiast over. Hij leidt de jeugdbeweging in zijn land. ‘My Rights My Voice heeft een enorme invloed gehad op jongeren. We organiseerden grote campagnes voor seksuele rechten en onderwijs. We stapten op politici af en vertelden ze onze mening. Jongeren werden echte leiders in onze samenleving.’

267.700 kinderen, vooral meisjes, kregen goed onderwijs in 2015/16.

Zelfs in landen waar oorlogen en gewapende conflicten heersen. We trainen de vaak slecht opgeleide leerkrachten en betrekken ouders bij de school.

Videolessen op het platteland

Hoe krijg je meer meisjes naar school in gebieden waar dit allesbehalve normaal is? Waar mannen voor de klas staan en het onderwijsniveau tamelijk beroerd is?

Oxfam Novib ging die uitdaging aan op het afgelegen platteland van Afghanistan. De truc was: onderwijs op afstand. Goede (vrouwelijke) leerkrachten in de hoofdstad Kaboel nemen een les op. De video gaat naar de school.

Cruciaal was dat we ouders, leraren en mullahs nauw betrokken bij het project. Ouders laten hun dochters nu wél naar school gaan.

928.300 mensen kregen noodhulp via Oxfam Novib, nadat ze vrijwel alles verloren door een ramp of geweld.

We deelden noodpakketten uit, zorgden voor schoon drinkwater, sanitaire voorzieningen en tenten. Warme kleren en kacheltjes tegen ijskoude nachten. En zaden voor boeren wiens oogst is weggespoeld of verdroogd.

Oxfam Novib werkt nauw samen met lokale hulpverleners. Zij zijn snel ter plaatse en weten het beste wat nodig is. Met onze steun brengen organisaties alle hulpinstanties in hun land in kaart en maken samen een actieplan: wie doet wat wanneer? Zo krijgen slachtoffers veel sneller hulp en hoeven ze niet te wachten op de konvooien van internationale organisaties.

Giro555

Herken je dit gironummer? Bij een grote ramp komt dit nummer overal in beeld. Zo vragen 11 organisaties samen Nederland om hulp voor de slachtoffers. We stemmen de hulp goed op elkaar af. Bijvoorbeeld na de verwoestende aardbeving in Nepal. Misschien heb jij ook geld gegeven voor de 8 miljoen Nepalezen wiens huis en bestaan in puin lagen? Lees hoe we hen konden helpen, dankzij mensen zoals jij.

op de vlucht voor oorlog en geweld

Achter het onbevattelijke cijfer van 65 miljoen vluchtelingen gaan evenveel individuele verhalen schuil. Vrouwen, mannen en kinderen die alles moesten achterlaten. Waar zijn ze veilig, hoe kunnen ze weer een bestaan opbouwen? De bedreigingen zijn talrijk en ze zijn niet overal welkom.

Maar vluchtelingen krijgen ook hulp. Vaak van mensen die net zo arm zijn als zijzelf, in Libanon of Tsjaad. Oxfam Novib helpt waar mogelijk zowel de vluchtelingen als de dorpen waarin ze gastvrij worden ontvangen.

Ook Nederlanders springen in de bres voor vluchtelingen. Hún verhalen liet Oxfam Novib zien in de serie #welkomelingen. Een inspirerend weerwoord op de luidruchtige tegenstanders van vluchtelingenopvang in ons welvarende land.

Gestrand in griekenland

Toen Oxfam Novib net bestond in 1956, gaven we noodhulp aan Griekse families die honger leden door de Koude Oorlog. 60 jaar later stonden we opnieuw met voedsel en dekens in Griekenland. Je kent de trieste aanleiding: honderdduizenden vluchtelingen zochten over zee een veilige haven in Europa. Vaak vergeefs. Het vluchtelingenbeleid van de Europese Unie faalde volledig.

Op het Griekse eiland Lesbos, maar ook in Italië en op de Balkan, hielpen we vluchtelingen zo goed mogelijk.

Tegelijkertijd pakten we de oorzaken aan. We lobbyden sterk in Europa voor een echte oplossing voor het vluchtelingenprobleem. En samen met tienduizenden supporters riepen we Nederland op om de vluchtelingenopvang níet te betalen uit het potje voor ontwikkelingshulp. In dit filmpje bedankt onze directeur Farah Karimi alle mensen die ons hielpen voor hun steun.

Wij trekken wereldleiders aan hun jasje

Je kunt het saai vinden en niet erg sexy: invloed uitoefenen op overheidsbeleid. Maar het is wel verschrikkelijk belangrijk, vinden we bij Oxfam Novib. Neem de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen die wereldleiders afspraken in september 2015. Zij beloofden: niemand blijft achter. In 2030 zijn armoede en honger de wereld uit.

Saai? Belangrijk!

en onze partners eisen boter bij de vis

Onze partners in ontwikkelingslanden zijn er blij mee. De doelen zijn een goede stok achter de deur voor hun eigen overheid. Die moeten nu met concrete maatregelen komen: boter bij de vis. Gelijke rechten voor vrouwen bijvoorbeeld. Want beloofd is beloofd. Daarom heeft Oxfam Novib in 2015 veel energie gestoken in dit lobbywerk. Met succes: mede dankzij ons zijn er nu sterke Duurzame Ontwikkelingsdoelen over ongelijkheid, vrouwen en klimaat.

Huh? Krijgt Nederland ontwikkelingshulp?

Met jouw hulp kunnen we ook in Nederland nog veel verbeteren. Ons hilarische filmpje liet afgelopen jaar zien hoe absurd het Nederlandse beleid is. Wél pleiten voor Duurzame Ontwikkelingsdoelen, maar daar zelf geen geld voor vrijmaken. Dat schiet niet op. Samen met collega-organisaties en ruim 115.000 supporters vroegen we onze regering om zich aan de internationale afspraken te houden. En dat is: minstens 0,7% van het nationaal inkomen besteden aan ontwikkelingshulp. Samen met jou houden we de druk op de ketel. Zo voorkomen we dat er nóg meer bezuinigd wordt op hulp aan de allerarmsten.

ontwikkelingshulp werkt

Bovendien: ons werk helpt. In 2015 presenteerde de overheid het grootste onderzoek ever naar het effect van ons werk, en dat van onze collega-organisaties. De uitkomst: ‘De ontwikkelingssector is gewoon goed.’

Wat is de impact van ons werk?

Oxfam Novib is trots op de unieke manier waarop we onze impact meten, via ons World Citizens Panel. Met smartphones houden we grootschalige enquêtes. Zo zien we de grote lijnen. In diepte-interviews vragen we mensen: wat is er in je leven veranderd sinds ons project? Zo ontdekken we steeds beter wat werkt en wat niet. We meten niet om jou een paar indrukwekkende cijfers te laten zien (hoewel we dat ook graag doen). Maar om te kijken hoe we ons doel nog effectiever kunnen bereiken: armoede en ongelijkheid de wereld uit.

Hoe besteedden wij ons geld in 2015/16?

Oxfam Novib werft zoveel mogelijk inkomsten voor het werk van onze partners. Projecten die mensen helpen uit de armoede te ontsnappen. Die geweld tegen vrouwen bestrijden. En die boeren helpen zich te wapenen tegen klimaatverandering. Een snel overzicht van onze financiën vind je in het verhaal Hoe besteedden wij ons geld in 2015/16?